OÇERKLƏR

UCALTDIĞIM EVLƏR UCALDIR MƏNİ

Başı sıx meşələrlə örtülmüş alçaq təpələrin, qranit qayaların arasından, sıldırımlı yamac­ların sinəsindən keçən Bərgüşad çayının gecə-gündüz çağlayıb layla çaldığı Qubadlı qəsəbəsində iş vaxtı qurtarırdı. Fəhlə və qulluqçulardan kimi sakini olduğu qəsəbədəki evinə yönəlir, kimi də avtobuslara əyləşir, köhləninə süvar olur, geniş yollarla, dar cığırlarla, dik yoxuş­larla, əyri-üyrü enişlərlə yaxın­lıqdakı Mahmudlu, Qayalı, Çardaqlı, Dəmirçilər, Qəziyan kəndlərinə yollanırdı. Kiçik qəsəbənin təzə salınmış enli küçəsi ilə irəliləyən bir gənc buralara nabələd olduğundan tez-tez ayaq saxlayır və yaxından ötənlərdən çəkinə-çəkinə soruşurdu:

- Rayon İcraiyyə Komitəsi harada yerləşir?

Nabələd adama arxın kənarında sıralanmış uca çinarların, yaşıl söyüdlərin arasından ağaran ikimər­təbəli binanı göstərdilər. Başqa birisi aralıqda, dörd bir tərəfinə inşaat materialları səpələnmiş, yarım­çıq divarların yanında dolaşan ortaboylu qadına işarə edərək:

- Rayon İcraiyyə Komitəsinin sədri bax, odur, - dedi. - Adı Məsudədir, familiyası da Rüstəmova.

O, yolunun istiqamətini dəyişib göstərilən səmtə tərəf yönəldi. Məsudəyə yanaşdı, - axşamınız xeyir, - deyib tanışlıq verdi:

- Aydın Cəfərov.

Məsudənin çöhrəsində xoş bir ifadə göründü:

- Sizi dinləyirəm, - dedi.

- Yoldaş Rüstəmova, Füzulidən gəlirəm, - dedi, - dörd nömrəli səyyar mexanikləşdirilmiş dəstənin rəi­siyəm. İdarəmiz cəmi bir neçə aydır ki, təşkil olunub. Bu qəsəbədə bünövrəsi qoyulan məktəbin tikintisini biz başa çatdırmalıyıq. Gəlmişəm həmin obyektlə tanış olam, tikintini təhvil götürək, işə başlayaq.

Məsudə Rüstəmovanın görkəmi ciddiləşdi. Onun təbəssümündəki səmimiyyət bir anda yox oldu. Məsudədə qəzəb və etiraz hissləri baş qaldırdı. O, narazılığını bildirdi:

- Bu da dördüncü idarə, - dedi. - Bir qonaq kimi xoş gəlmişsiniz, ancaq xətrinizə dəyməsin, sizin aranızda olan bəzi inşaatçıları görəndə elə bil başım ağrıyır. Əgər bəzi tikinti idarələri başçılarının verdikləri yalan vədləri üst-üstə yığa bilsəydik, indi Qubadlıda iki orta məktəb binası ucalmışdı.

Aydın utandığından nə cavab verəcəyini bilmədi. Məsudə haqlı idi. Burada yeni orta məktəb binası tik­mək üçün dövlət iki yüz min manatdan çox vəsait ayır­mışdı. Üç ildən artıq idi ki, bu iş bir tikinti təşkila­tın­dan digərinə keçir, əldən-ələ dəyişilirdi. Ancaq daş-daş üstə qoyulmurdu. Hörülən divarlar da uçub tökülürdü. Üç il ərzində vur-tut əlli min manatlıq inşaat işi görül­müş­dü. Aydın dördüncü tikinti təşkilatının başçısı idi ki, bu barədə Məsudə ilə məsləhətləşirdi. Məsudə Rüstə­mova Aydınla çox soyuq danışırdı. Aydın özü də bunu hiss edib vəziyyətdən çıxmaq üçün ortalığa çökən sükutu pozdu.

- Yoldaş Rüstəmova, siz düz deyirsiniz. Ancaq hər idarənin öz ünvanı var, - dedi. - Biz ki, hələ birinci dəfədir bura gəlirik. İşə başlayarıq, görərsiniz. Məsudə Rüstəmova əvvəlki kimi inad edərək:

- Göz gördüyünə inanar. Sizdən əvvəlki rəislər də belə deyirdilər. Nəticəsi də bax, budur…

O, yarımçıq binanın divarlarını, günün, yağışın altında qalıb xarab olan inşaat materiallarını göstərdi.

* * *

… Aydın Qubadlıdan Füzuliyə qayıdanda Əkərə çayının qıjıltısına, Arazın ayna sularına, Mahruzlu , Zilanlı kəndlərinin bağ-bağçasında bərq vuran gül-çiçəyə, Gəyənin məxmər düzlərinə yayılan qoyun-quzu sürülərinə, təmiz səmaya seyrək tüstü buraxaraq Bakı-Yerevan istiqaməti ilə baş alıb gedən qatarlara, Cəbrayılın dağlarında əks-səda verən parovozların fit səsinə əsla məhəl qoymadan hey fikirləşirdi. O, Məsudə xanımın sözlərini unuda bilmirdi. «Yalan vədləri üst-üstə yığa bilsəydik…», «Bəzi inşaatçıları görəndə…».

Aydın təkcə bir inşaatçı kimi deyil, həm də bir kom­munist kimi düşünürdü. Bayaq Məsudə Rüstəmovanın istehza dolu eyhamlarından inciyirdisə, növbəti görüş üçün tutarlı cavablar hazırlayırdısa, indi daxilən Məsudəyə haqq verir, özünü təqsirkar hesab edirdi. «Yox, mən kommunistəm, gərək seçdiyim peşənin, sev­diyim sənətin qədrini biləm. Onun şərəfini qoruyam. Məsudə Rüstəmovanın bizim barəmizdəki təsəv­vü­rünü dəyişdirəm. O, doğru deyir. Adam gərək dediyi sözün sahibi olsun, verdiyi vədə əməl etsin. Burada quru mübahisəyə girişməyə dəyməz. Qolumuzu çır­mayıb sübut etməliyik».

Aydın Füzuli şəhərinə çatar-çatmaz artıq öz qəra­rını qəbul etmişdi. O, bu barədəki plan və müla­hi­zə­lərini mühəndislərlə, iş icraçıları ilə, təcrübəli inşa­at­ç­ı­larla müzakirə etdi. Təcili olaraq məktəbin tikintisinə başlayıb bu işi tezliklə qurtarmaq üçün konkret təd­bir­lər müəyyən olundu, tapşırıqlar verildi. Hərə öz vəzi­fə­sini bildi. İllərdən bəri Qubadlı qəsəbəsinin bir kün­cündə yarımçıq qalan məktəb tikintisində iş qayna­mağa başladı. Aqreqatlar səs-səsə verdi. Pas atmış me­xa­­nizmlər hərəkətə gəldi. Aydın isə vaxtlı-vaxtında in­şa­­atçılara baş çəkdi, kimin öz vəzifəsinə necə ya­naş­dı­ğını yoxladı, görülən işin keyfiyyətinə fikir verdi və arabir əlini iş icraçılarının çiyninə qoyub:

- Qadan alım, cəld tərpənin, - dedi - keyfiyyəti unut­mayın, elə edin ki, Qubadlı camaatının qarşısında xəcalətli qalmayaq.

Günlər keçdi. İlin gözəli, fəsillərin gəlini olan may başa çatdı. Gecələr gödəldikcə, gündüzlər uzandıqca tikinti sürətləndi. Məsudə Rüstəmovanın əvvəlki ümidsizliyi yox oldu. Burada təhsil alacaq uşaqların sevinci artdı.

Çox keçmədi ki, məktəbin tikintisi başa çatdı. Mə­sudə Rüstəmova Aydın Cəfərovun və onun başçılıq etdiyi işgüzar kollektivin üzvlərinin əlini sıxıb:

- Sağ olun, qələbənizi ürəkdən təbrik edirəm, - dedi.

Məktəb zənginin ahəngdar səsi eşidilirdi. Bayaqdan bəri bu yeni binanın geniş həyətində şənlik edən qırmızı qalstuklu uşaqlar hələ yağlı boyaların özünə məxsus ətri çəkilməyən işıqlı otaqlara axışırdılar.

… İndi bu gənc kommunist öz inşaatçılar dəstəsini Əyin dağlarının ətəklərinə çəkmişdir. Səyyar dəstənin skreperləri, buldozerləri, ekskavatorları bu yerlərə keşik çəkirmiş kimi, məğrur dayanan quşqonmaz qayalara meydan oxuyur.

Motorların gurultusundan lərzəyə gələn sahələrdə binalar ucalır, yollar salınır, yüksək gərginlikli elektrik xəttinin metal dirəkləri yerbəyer edilir. Yeni daş kar­xa­nasının bünövrəsi qoyulur. Aydın gecə-gündüz çalı­şır ki, tikinti tezliklə başa çatsın, daşkəsən aqreqatlar hərəkətə gəlsin, gənc sənaye müəssisəsinin istehsal edəcəyi vəzncə yüngül, keyfiyyətcə yüksək olan daşlar şəhər və kəndlərimizi bəzəsin, binalara yaraşıq versin.

Aydın Cəfərov idarənin xidmət etdiyi Zəngilan, Cəbrayıl, Füzuli rayonlarının yaşayış məntəqələrində aparılan tikinti işlərindən həvəslə danışır. O, danışır ki, Cəbrayılda dörd yüz min manata yaxın smeta dəyəri olan internat məktəb, rayon partiya komit­əsi­nin işçiləri və müəllimlər üçün yaşayış binaları, Zən­gilanda 536 nəfərlik orta məktəb binası tikib istifadəyə vermişik. Füzuli şəhərində 400 nəfərlik tamaşa salonu, mədəni-kütləvi iş üçün müxtəlif otaqları olan ikimərtəbəli kino-teatr binası ucaltmışıq. Binanın gözəl­liyinə, işin keyfiyyətinə görə respublika Kine­matoqrafiya Komitəsinin Fəxri Fərmanını almışıq.

Köndələn çayından keçib sola tərəf burulanda ilk dəfə Qoşa Təpənin arasındakı alçaq binalar, dəmir relslər üzərində qoyulan səyyar otaqlar nəzərə çarpır. İdarənin yerləşdiyi binaları gəzirik. İş otaqları alçaqdır, balacadır, lakin təmizdir, səliqəlidir.

Bu yaxınlarda respublika üzrə tikinti kollektivlə­ri­nin sosializm yarışına yekun vurularkən ilk dəfə Aydın Cəfərovun adı çəkildi. Azərbaycan Kənd Tikintisi Nazir­liyinin, Tikinti və Tikinti Sənayesi İşçiləri Həm­kar­lar İttifaqı Respublika komitəsinin keçici Qırmızı bayrağı və birinci pul mükafatı Aydının başçılıq etdiyi kollektivə verildi. Bəli, inşaatçılar beşilliyin üçüncü ilini alnıaçıq, başı uca, keçici Qırmızı bayraqla qarşılamışlar. İndi onlar daha müvəffəqiyyətli addım­lar atırlar. Plan şöbəsinin müdiri deyir ki, bu il iki mil­yon manatlıq tikinti işi görməliyik. Füzulidə, Cəbrayılda və Zəngilanda yeni inzibati binalar, neçə-neçə mədəni-maarif müəssisələri, səhiyyə-sağlamlıq ocaqları, yaşayış evləri tikirik. Aydın narazılıq edir. O gileylənir ki, ilin başlanğıcı gödək günlərə, soyuq havalara «təsədüf etdiyi» üçün işimiz o qədər də fərəhləndirici deyil. Düzdür ilin birinci yarısında yarım milyon manatlıq inşaat işi görmüşük. Bu, plana görə, yaxşı göstərici olsa da, malik olduğumuz imkanlara görə heç də fərəhləndirici deyil. Axı, respublikamızın şəhər, qəsəbə və kəndlərində yeni binalar salmağı bizə tapşırıblar.

Kommunist-inşaatçı Vətən, xalq qarşısındakı bor­cu­nu belə başa düşür. O, hələ su tikintilərini layi­hə­ləş­dir­mə institutunun Bakı şəhərindəki təchizat bölmə­sində mühəndis işlərkən kəndə can atırdı. Bu xoş ar­zu­lar onu kəndə gətirib çıxardı. Aydın Cəfərov yollar çək­dirdi. Jdanov, Ağcabədi rayonlarındakı yeni sov­xoz şəhərciklərinin yaradılmasına başçılıq etdi. Had­rut, Martuni rayonlarının kəndlərində binalar ucaltdı.

Tikmək, qurmaq, yaratmaq, hamı üçün yaşamaq! Təkcə Aydın deyil, onunla çiyin-çiyinə işləyən bütün inşaatçıların amalı belədir. Aydın düşünür ki, Füzulidə mənə etimad göstərilir. Rayon partiya komitəsinin üzvüyəm, rayon Sovetinin deputatıyam. Böyük bir kollektivə başçılıq edirəm. Bu etimadı doğrultmaq lazımdır.

1978-ci il

Qubadlı